ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ
Κείμενο - Ερευνα: Χαράλαμπος Νικόπουλος
Με αφορμή τη συμπλήρωση 40 χρόνων από τον θάνατο του κορυφαίου Ελληνα πολεοδόμου και αρχιτέκτονα (1913 - 1975), αναδιφούμε στις πραγματείες του και συλλογιζόμαστε πάνω στην έννοια και τα χαρακτηριστικά της πόλης του μέλλοντος. Τον «ακούμε» σε πρώτο πρόσωπο να οραματίζεται μια πόλη που θα προσφέρει ασφάλεια και ευτυχία στους κατοίκους της, αλλά και θα ενσωματώνεται στο περιβάλλον.
Για τα πέντε στοιχεία που συναποτελούν την πόλη, «αυτό τον τόσο πολύπλοκο σχηματισμό που συνηθίζουμε να απλοποιούμε»:
«Το πρώτο είναι η φύση, το χώμα πάνω στο οποίο χτίστηκε η πόλη. Το δεύτερο στοιχείο είναι ο άνθρωπος, που συνήθως δεν υπολογίζεται όσο πρέπει. Το τρίτο είναι η κοινωνία, αν και είμαστε ανίκανοι να δημιουργήσουμε κοινωνία με την ουσιαστική έννοια –μόνο τεράστιες μάζες ανθρώπων που συσσωρεύονται και αδυνατούν να εκπληρώσουν τις φυσιολογικές τους λειτουργίες. Τέταρτο τα κτήρια, στα οποία, τεχνικά μιλώντας, έχει παρατηρηθεί πρόοδος, ωστόσο, το ερώτημα είναι αν τελικά τα τεράστια οικοδομικά συγκροτήματα υπηρετούν πραγματικά τον άνθρωπο. Και τέλος, τα δίκτυα, από τις λεωφόρους, τα σιδηροδρομικά δίκτυα, μέχρι τις τηλεπικοινωνίες και τον ηλεκτρισμό. Ολα αυτά καθημερινά γίνονται όλο και πιο τέλεια. Παρά τα αδιαμφισβήτητα θετικά τους, ωστόσο, έχουν και πολλά αρνητικά. Για παράδειγμα, οι μεγάλες λεωφόροι σε μια πόλη έχουν την ιδιότητα να διακόπτουν τη συνέχειά της και να εμποδίζουν την κανονικότητα».
Για τα είδη του ζωτικού χώρου, ο οποίος εκτείνεται σε δεκαπέντε πεδία, τα οποία όλα μαζί απαρτίζουν την «πόλη».
«Πρώτο, ο χώρος που καταλαμβάνει το ανθρώπινο σώμα με όλα τα άκρα του τεντωμένα κι ακολούθως: Δωμάτιο, κατοικία, συγκρότημα κατοικιών, μικρή γειτονιά, μεσαία γειτονιά, μεγάλη γειτονιά, μικρή πόλη, μεγάλη πόλη, μητρόπολη (με πάνω από δύο εκατομμύρια κατοίκους), διευρυμένη πόλη, μεγαλούπολη, ηπειρούπολη και Οικουμενούπολη, όπου όλη η γη θα είναι μία πόλη. Αυτά τα δεκαπέντε χωρικά μεγέθη είναι αυτά που διαμορφώνουν το σύστημα που εγώ αποκαλώ πόλη».
Για τη σημασία του νερού στις σύγχρονες πόλεις:
«Το πρώτο πράγμα που πρέπει να ξεκαθαρίσουμε είναι ότι το νερό είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη και την επιβίωση του ανθρώπου, και η ποιότητά του είναι αδιαπραγμάτευτη. Τόσο όσον αφορά το πόσιμο όσο και αυτό που χρησιμοποιείται στις καλλιέργειες, αλλά και αυτό της θάλασσας και των λιμνών. Ο ρόλος του είναι ουσιαστικός μα και συμβολικός: Μια ευκαιρία αναδημιουργίας και αναγέννησης, ένα σημάδι αγνότητας, φρεσκάδας, καθαριότητας, κίνησης και ένας ζωογόνος παράγοντας για κάθε δράση, πηγή ζωής».
Για το επιθυμητό μέλλον των πόλεων και την επιδιωκόμενη εικόνα που πρέπει να έχουν αυτές:
«Αναμφίβολα, μια πόλη που θέλει να έχει ποιότητα πρέπει διακρίνεται για τρία στοιχεία. Το κτηριακό, το αγροτικό και το φυσικό ή για να το θέσουμε αλλιώς, τις κατοικίες, τις αυλές και τα πάρκα. Αυτά τα τρία κομμάτια πρέπει να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και στην αρχική φάση της αστικοποίησης ήταν διακριτά. Κάποτε οι πόλεις ήταν μικρές και μπορούσε να υποστηρίξει κανείς κάτι τέτοιο. Σήμερα, στις μεγάλες πόλεις πλέον, πρέπει να υπάρχουν ανοικτοί χώροι, περιοχές πρασίνου και άφθονο νερό. Ο άνθρωπος χρειάζεται οπωσδήποτε ισορροπία ανάμεσα στις βιολογικές, τις ψυχολογικές και τις αισθητικές του ανάγκες. Χρειάζεται έναν κήπο για το σπίτι του και για τα παιδιά του, αλλά και ένα πάρκο κοντά σε αυτό. Εχει ανάγκη να βρίσκεται σε επαφή με τη φύση κάθε στιγμή της ημέρας. Η αισθητική [με την έννοια του βιώματος του ωραίου] είναι αδήριτη ανάγκη και όχι πολυτέλεια. Ετσι, δεν πρέπει να θεωρείται κάτι το εξεζητημένο το να έχεις, λ.χ., πρόσβαση σε μια πηγή ή να περνάει ένα ποτάμι από την πόλη. Γενικά, η πόλη του μέλλοντος πρέπει να μπορέσει να συνδυάσει ευρύτερα το φυσικό στοιχείο, κάτι που μπορεί να προκύψει μόνο μέσα από μια ειλικρινή αναθεώρηση της οικονομικής ανάπτυξης και τη βέλτιστη διαχείριση της ενέργειας».
Για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να αντιμετωπίζουμε τα οικιστικά και τα περιβαλλοντικά ζητήματα:
«Αν κοιτάξουμε πίσω στη Ιστορία θα διαπιστώσουμε ότι ο άνθρωπος κατόρθωσε να επιβιώσει στη σαβάνα, στις ερήμους και να δημιουργήσει θαύματα σε περιοχές που δεν προσφέρονταν για κάτι τέτοιο. Ολα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μπορούμε να απαντήσουμε και στα τωρινά και στα μελλοντικά προβλήματα, αν δεν χάσουμε την υπομονή μας και δεν μας απορροφήσει η καθημερινότητα και η κρίση [η της δεκαετίας του ’70]. Πρέπει να αναπτύξουμε ξανά τη συμπεριφορά τού να βλέπουμε τα επείγοντα προβλήματα και να τα επιλύουμε, ενώ θα αντιμετωπίζουμε την εξέλιξη του ανθρώπου σαν ένα μέρος του βιολογικού συστήματος της φύσης».
Πηγή: homme.imerisia.gr
Δημοσιεύτηκε στις 07/04/2015
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire