Το θέμα της ελληνικής ΑΟΖ και τα φοβικά σύνδρομα

Ο καθηγητής Θεόδωρος Καρυώτης μιλά στον «Εθνικό Κήρυκα.» της Νέας Υόρκης για την ΑΟΖ  

Του Δημήτρη Τσάκα  

Ο ομογενής καθηγητής Θεόδωρος Καρυώτης,  θεωρείται ο άνθρωπος που έφερε στο προσκήνιο το θέμα της ΑΟΖ. 

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Η προ επτά ετών απόφαση του αειμνήστου Τάσσου Παπαδόπουλου να ανακηρύξει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) και οι πρόσφατες εξελίξεις με τις γεωτρήσεις φυσικού αερίου στην Κύπρο, έφεραν έντονα στο προσκήνιο το θέμα της ΑΟΖ και άρχισε και στην Ελλάδα να συζητείται ευρέως και να δημιουργείται μια νέα δυναμική.

Ο Δρ. Θεόδωρος Καρυώτης, καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστημιακό Σύστημα του Μέριλαντ, ο οποίος υπήρξε μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης που παραχώρησε στον «Ε.Κ.» αναφέρθηκε στην ΑΟΖ και στις διαφορές με την υφαλοκρηπίδα, καθώς και στα αίτια που η γενέτειρα μέχρι στιγμής δεν τόλμησε να ανακηρύξει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.

«Τριάντα χρόνια ασχολούμαι με το θέμα και μόνο τα δύο τελευταία χρόνια έχει αρχίσει κάποια συζήτηση. Εχω γράψει πολλά κείμενα, βιβλία και οι πάντες και ειδικά οι ελληνικές κυβερνήσεις με αγνοούσαν, αλλά ξαφνικά τα δύο τελευταία χρόνια λόγω του διαδικτύου άρχισε να δημιουργείται μια συζήτηση. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι έφερα στην επιφάνεια τη σημασία του Καστελόριζου, διότι στο Καστελόριζο η Ελλάδα έχει σύνορα με την Κύπρο και φαίνεται ότι η ΑΟΖ είναι κρίσιμη διότι η πλειοψηφία των κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου ανήκουν στην Ανατολική Μεσόγειο, στο τρίγωνο Καστελόριζου - Κρήτης - Κύπρου. Γι' αυτό έχουν αρχίσει και πάλι οι Τούρκοι να προκαλούν προβλήματα γύρω από το Καστελόριζο.

Γιατί αυτοί υποστηρίζουν την ίδια άποψη που έχουν εδώ και τριάντα χρόνια, ότι τα νησιά δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα που έχουν οι ηπειρωτικές χώρες. Και εκεί έχασαν διότι ήταν μόνο τέσσερις χώρες που δεν ψήφισαν το Δίκαιο της Θάλασσας το 1982: η Αμερική, το Ισραήλ, η Τουρκία και η Βενεζουέλα.

Η Αμερική δεν το ψήφισε τότε διότι ήταν η συντηρητική κυβέρνηση του Ρίγκαν διότι τότε ο ΟΗΕ μέσω του Δίκαιου της Θάλασσας, είτε το Σύνταγμα των Θαλασσών διακήρυξε ότι η θάλασσα πέραν των διακοσίων ναυτικών μιλίων ανήκει σε όλους και είναι η κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας. Οι Αμερικανοί είπαν ότι είναι ένα σοσιαλιστικό κόλπο και ότι όποιος πηγαίνει πρώτος θα απολαμβάνει τον πλούτο των βυθών.

Οι Αμερικανοί τώρα προσπαθούν να το επικυρώσουν διότι φαίνεται να τους ενδιαφέρει. Το Ισραήλ δεν το ψήφισε διότι είπαν τότε ότι θα αναγνωρίσουν και τους Παλαιστίνιους.

Τα δύο άλλα κράτη, η Τουρκία και Βενεζουέλα, δεν ψήφισαν διότι μπροστά στα χωρικά τους ύδατα υπάρχουν νησιά που δεν ανήκουν σ' αυτούς.

Με το νέο Δίκαιο της Θάλασσας, το άρθρο 121 παράγραφος β' δίνει πλήρη δικαιώματα στα νησιά και έχουν ΑΟΖ όπως οι ηπειρωτικές χώρες», επεσήμανε ο Δρ. Καρυώτης.

Αναφερόμενος στη στάση της Τουρκίας, είπε ότι «η Τουρκία ισχυρίζεται ότι τα νησιά δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα, γιατί το Αιγαίο είναι μια ημίκλειστη θάλασσα». «Εκαναν κάποιο λάθος μια στιγμή διότι ενώ δεν είχαν υπογράψει το Δίκαιο της Θάλασσας αποφάσισαν να φτιάξουν ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα με την τότε Σοβιετική Ενωση, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία.

Πρόσφατα, πριν λιγότερο από έναν μήνα βγήκε μια νέα απόφαση του ΟΗΕ που αναφέρεται στο Δίκαιο της Θάλασσας και γίνεται μια ψηφοφορία. Ψήφισαν υπέρ 137 κράτη, το μόνο που ψήφισε κατά ήταν η Τουρκία».

Ερωτηθείς γιατί η Ελλάδα δεν ασχολήθηκε με την ΑΟΖ, επεσήμανε: «Είχα μια θεωρία ότι υπάρχει φοβικό σύνδρομο της στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας της Ελλάδας, η οποία λέει ότι χάνουν τόσα πολλά οι Τούρκοι που μπορεί να μας απειλήσουν, να χάσουμε μερικά νησιά. Εντελώς απαράδεκτη η θέση. Πριν από μερικούς μήνες ανακάλυψα την πραγματική αιτία του θέματος. Κάθε 30 χρόνια βγαίνουν τα αρχεία της Μεγάλης Βρετανίας και της Αμερικής, πέρσι έβγαλαν έγγραφα του 1979 και υπάρχει ένα απόρρητο έγγραφο του Βρετανού τότε πρέσβη στην Αθήνα, ο οποίος συνάντησε τον Γιάννη Τζούνη, πρέσβη τότε της Ελλάδας, που ήταν γενικός διευθυντής του υπουργείου Εξωτερικών και αργότερα έγινε πρέσβης της Ουάσιγκτον.

Στην κουβέντα πάνω αναφέρθηκαν σε διάφορα ελληνοβρετανικά και γενικότερα θέματα της περιοχής και, όπως αναφέρεται στο έγγραφο, ο κ. Τζούνης του λέει ότι στον ΟΗΕ γίνεται πάρα πολύ συζήτηση για το Δίκαιο της Θάλασσας το οποίο συμφέρει πάρα πολύ την Ελλάδα, αλλά δεν συμφέρει καθόλου την Τουρκία. Γι' αυτό και εμείς δεν θα συζητήσουμε ποτέ το θέμα με τους Τούρκους.

Τριάντα χρόνια οι Πρωθυπουργοί δεν συζητούν το θέμα της ΑΟΖ. Στις μυστικές συνομιλίες όπου συζητούν όλα τα θέματα, η εντολή του εκπροσώπου του δικού μας όλα τα τελευταία τριάντα χρόνια είναι συζητήστε τα πάντα εκτός ΑΟΖ. Και αυτό έχει συνεχιστεί μέχρι σήμερα».

Αναφερόμενος στη σημερινή κατάσταση, τόνισε: «Υπάρχει μια μικρή στροφή του κ. Σαμαρά, ο οποίος έχει βγει πολύ δυνατά υπέρ της ΑΟΖ και είπε ότι όταν θα γίνει πρωθυπουργός της Ελλάδας θα κηρύξει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.

Εγώ δεν αμφιβάλλω ότι θα το κάνει, αλλά δεν είμαι και τόσο σίγουρος, υπό την έννοια ότι ο κ. Σαμαράς στις αρχές της δεκαετίας του '90 ήταν Υπουργός Εξωτερικών και η ΑΟΖ υπήρχε οκτώ χρόνια πριν γίνει υπουργός και δεν είπε τίποτε τότε να αρχίσουν να συζητούν, αλλά συνέχισε και αυτός την πολιτική των προηγούμενων Υπουργών Εξωτερικών. Βέβαια το κλίμα έχει αλλάξει και ο ελληνικός λαός το συζητάει ευρέως και δεν υπάρχει περίπτωση να αγνοηθεί το θέμα».

Ερωτηθείς για τη διαφορά μεταξύ της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ, υπογράμμισε ότι «η ιστορία ξεκίνησε το 1973, όταν οι συνταγματάρχες που κυβερνούσαν την Ελλάδα είπαν ότι βρήκαν πολύ πετρέλαιο στο Αιγαίο. Μέχρι τότε δεν μας προκαλούσαν οι Τούρκοι. Μόλις άκουσαν ότι έχουμε πολλά πετρέλαια άρχισα να απειλούν ότι το μισό Αιγαίο είναι δικό μας, διότι η υφαλοκρηπίδα υπήρχε από παλαιότερα. Οταν ξεκίνησε ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Καραμανλής να διακηρύττει ότι η μοναδική διαφορά με την Τουρκία είναι η υφαλοκρηπίδα δεν υπήρχε η ΑΟΖ να συζητηθεί.

Η διαφορά είναι ότι η υφαλοκρηπίδα είχε μια γεωλογική έννοια, ότι είναι προέκταση της ξηράς. Επομένως, έλεγαν οι Τούρκοι ότι τα ελληνικά νησιά κάθονταν πάνω στην τουρκική υφαλοκρηπίδα. Τέτοια έννοια δεν υπάρχει με την ΑΟΖ. Η ΑΟΖ υπερτερεί διότι περιλαμβάνει πετρέλαια, αλιεία και περιβάλλον. Και τα τρία πάρα πολύ σημαντικά. Μπορούμε γύρω από νησιά και βραχονησίδες, μέσω της ΑΟΖ, να αποκτήσουμε αιολική ενέργεια.

Υπάρχουν 137 κράτη στον κόσμο που έχουν φτιάξει ΑΟΖ. Το πιο σημαντικό είναι ότι το Ισραήλ και η Κύπρος δεν έκαναν οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας, αλλά οριοθέτηση της ΑΟΖ. Ο βυθός ανήκει και στην ΑΟΖ και στην υφαλοκρηπίδα και δεν σκοπεύουν ούτε το Ισραήλ και ούτε η Κύπρος να κάνουν οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας».

Ερωτηθείς σχετικά με την απόφαση της Κύπρου για την εκμετάλλευση της ΑΟΖ, ο Δρ. Καρυώτης απάντησε: «Το 2004 ο Τάσσος Παπαδόπουλος ανακήρυξε ΑΟΖ, διότι είναι άλλο ανακηρύττω και άλλο φτιάχνω. Για να φτιάξεις ΑΟΖ πρέπει να απέχεις από μια άλλη χώρα 400 ναυτικά μίλια. Δεν υπάρχει τέτοιος χώρος στη Μεσόγειο. Επομένως για να οριοθετήσεις ΑΟΖ πρέπει να έρθεις σε συμφωνία με άλλο κράτος. Σε μια ομιλία μου στην Αθήνα επεσήμανα ότι το 2004 ανακήρυξε ΑΟΖ στην Κύπρο διαθέτοντας τέσσερα τανκς και δύο ελικόπτερα. Εμείς συνεχίζουμε να πάσχουμε από το φοβικό σύνδρομο».

Ερωτηθείς για την οικονομική κρίση στην γενέτειρα, επεσήμανε ότι είναι η χειρότερη μετά τον Εμφύλιο και ότι έτσι όπως είμαστε γονατισμένοι έχουμε και πρόβλημα εξωτερικής πολιτικής.

«Οταν είσαι οικονομικά γονατισμένος δεν έχει τη δύναμη να επιβληθείς και να ζητήσεις. Τα λάθη έχουν γίνει για τριάντα χρόνια. Δεν φταίνε μόνο οι πολιτικοί, αλλά και οι Ελληνες ψηφοφόροι διότι τους επέλεξαν οι ίδιοι. Αυτή τη στιγμή, νομίζω, ο πιο ευφυής Ελληνας πολιτικός είναι ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος όταν του ζητήθηκε να γίνει αντιπρόεδρος και υπουργός Οικονομικών, όντας μη οικονομολόγος αποφάσισε με μεγάλο πολιτικό κόστος να αναλάβει αυτή τη δουλειά. Δεν βοηθήθηκε και από τον λαό και από την πολιτική ηγεσία».

Παράλληλα, ο Δρ. Καρυώτης τόνισε ότι οι πιθανότητες πλήρους χρεοκοπίας είναι πάρα πολύ μεγάλες και ότι πλήρη χρεοκοπία σημαίνει επιστροφή στη δραχμή. Πρόσθεσε επίσης, ότι η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει στο ευρώ και ότι η μόνη μας επιλογή είναι να αλλάξουμε τη νοοτροπία.

«Πιστεύω απόλυτα ότι εάν ζούσε ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν θα πήγαινε ποτέ στο ΔΝΤ, όπως πήγε ο γιος του», κατέληξε ο Δρ. Καρυώτης.